Chương 2: Âm Học – Vật Lý Lớp 7
Bài 11: Độ Cao Của Âm
Nội dung bài 11 độ cao của âm chương 2 vật lý lớp 7. Giúp bạn nhận biết được được âm cao (bổng) có tần số lớn, âm thấp (trầm) có tần số nhỏ. Nêu được ví dụ. Kỷ năng giúp bạn phân biệt được âm cao thấp trong một vài ví dụ cụ thể.
Âm phát ra càng cao (càng bổng) khi tần số dao động càng lớn.
Âm phát ra càng thấp (càng trầm) khi tần số dao động càng nhỏ.HocTapHay.Com
I. Dao động nhanh, chậm – Tần số
Thí nghiệm 1:
Cách thực hiện thí nghiệm
Bước 1: Kéo đồng thời con lắc a, con lắc b lệch khỏi vị trí cân bằng, sao cho hai sợi dây song song với nhau rồi cùng thả cho nó dao động.
Bước 2: Đếm số dao động của con lắc a và con lắc b trong 10 giây.
Bước 3: So sánh số dao động của con lắc a và con lắc b.
Hình 11.1
- Dao động là sự chuyển động qua lại vị trí cân bằng
- Số dao động trong 1 giây được gọi là tần số. Đơn vị của tàn số là héc, kí hiệu là Hz
Bài Tập C1 Trang 31 SGK Vật Lý Lớp 7
Hãy quan sát và đếm số dao động của từng con lắc trong mười giây và ghi kết quả vào bảng sau:
Con lắc | Con lắc nào dao động nhanh? Con lắc nào dao động chậm? |
Số dao động trong 10 giây | Số dao động trong 1 giây |
a | |||
b |
Bài Tập C2 Trang 31 SGK Vật Lý Lớp 7
Từ bảng trên, hãy cho biết con lắc nào có tần số dao động lớn hơn?
Nhận xét: Dao động càng……, tần số dao động càng ……
II. Âm cao (âm bổng), âm thấp (âm trầm)
Thí nghiệm 2:
Bước 1: Cố định một đầu hai thước thép có chiều dài khác nhau trên mặt hộp gỗ ( theo hình).
Bước 2: Lần lượt bật nhẹ đầu tự do của hai thước cho chúng dao động.
Quan sát dao động và lắng nghe âm phát ra rồi trả lời câu C3.
Bài Tập C3 Trang 32 SGK Vật Lý Lớp 7
Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống:
Phần tự do của thước dài dao động …….., âm phát ra ………
Phần tự do của thước ngắn dao động …………, âm phát ra ……..
– cao
– nhanh
– thấp
– chậm
Thí nghiệm 3:
Một đĩa nhựa được đục lỗ cách đều nhau và được gắn vào trục một động cơ quay bằng pin ( hình 11.3).
Chạm góc miếng bìa vào một hàng lỗ nhất định. Khi đĩa quay trong hai trường hợp:
a. Đĩa quay nhanh.
b. Đĩa quay chậm.
Bài Tập C4 Trang 32 SGK Vật Lý Lớp 7
Hãy lắng nghe âm phát ra và điền từ thích hợp trong khung vào chỗ trống:
- Khi đĩa quay chậm, góc miếng bìa dao động… âm phát ra…
- Khi đĩa quay nhanh, góc miếng bìa dao động… âm phát ra…
Kết luận:
Từ các thí nghiệm 1, 2, 3, hãy viết đầy đủ câu kết luận sau: Dao động càng ….., tần số dao động càng….. âm phát ra càng…..
Kết luận: Dao động càng nhanh (chậm) tần số dao động càng lớn (bé) âm phát ra càng cao (thấp).
III. Vận dụng
Bài Tập C5 Trang 33 SGK Vật Lý Lớp 7
Một vật dao động phát ra âm có tần số 50Hz và một vật khác dao động phát ra âm có tần số 70Hz. Vật nào dao động nhanh hơn? Vật nào phát ra âm thấp hơn?
Bài Tập C6 Trang 33 SGK Vật Lý Lớp 7
Hãy tìm hiểu xem khi vặn cho dây đàn căng nhiều, căng ít thì âm phát ra sẽ cao, thấp thế nào? Và tần số lớn, nhỏ ra sao?
Bài Tập C7 Trang 33 SGK Vật Lý Lớp 7
Cho đĩa trong thí nghiệm ở hình 11.3 quay, em hãy lần lượt chạm góc miếng bìa vào một hàng lỗ ở gần vành đĩa và vào một hàng lỗ ở gần tâm đĩa. Trong trường hợp: nào âm phát ra cao hơn? Hãy giải thích?
Hình 11.3
Có thể bạn biết rồi
– Thông thường, tai người có thể nghe được âm có tần số trong khoảng từ 20Hz đến 20000Hz.
– Những âm có tần số dưới 20Hz gọi là hạ âm.
– Những âm có tần số lớn hơn 20000Hz gọi là siêu âm.
– Chó và 1 số động vật khác có thể nghe được những âm cao hơn hoặc thấp hơn 20000 Hz.
- Trước cơn bão thường có hạ âm, hạ âm làm con người khó chịu, cảm giác buồn nôn, chóng mặt, một số sinh vật nhạy cảm với hạ âm nên có biểu hiện khác thường. Vì vậy người xưa dựa vào dấu hiệu này để nhận biết các cơn bão.
- Dơi phát siêu âm để săn tìm muỗi. Vì vậy, có thể chế tạo máy phát siêu âm bắt chước tần số siêu âm của dơi để đuổi muỗi.
Trên là lý thuyết bài 11 độ cao của âm chương 2 vật lý 7. Bài học giúp bạn nhận biết được được âm cao (bổng) có tần số lớn, âm thấp (trầm) có tần số nhỏ. Phân biệt được âm cao thấp trong một vài ví dụ cụ thể.
Trả lời