Chương 3: Liên Kết Hóa Học – Hóa Học Lớp 10
Bài 13: Liên Kết Cộng Hóa Trị
Chúng ta đã biết một loại liên kết hóa học được hình thành bằng lực hút tĩnh điện giữa các ion trái dấu, hôm nay các bạn sẽ được nghiên cứu loại liên kết được hình thành do sự góp chung electron để dùng dung. Đó là liên kết cộng hóa trị.
Tóm Tắt Lý Thuyết
I. Sự tạo thành liên kết cộng hóa trị:
1. Liên kết cộng hóa trị hình thành giữa các nguyên tử giống nhau. Sự hình thành đơn chất:
a. Sự hình thành phân tử Hiđro (\(H_2\)):
+ H.+ . H → H:H H – H
CT e CTCT
– Nguyên tử hido có 1e, hai nguyên tử hidro liên kết với nhau bằng cách mỗi nguyên tử hidro góp 1 e tạo thành 1 cặp e chung trong phân tử \(H_2\).
=> liên kết đơn, giữa 2 nguyên tử Hiđro có 1 cặp e liên kết
b. Sự hình thành phân tử Nitơ (\(N_2\)):
:N:.+ .:N: :N:::N: → : N :::N: N ≡N
CT e CTCT
– Mỗi nguyên tử nito có 5e lớp ngoài cùng. Trong phân tử \(\)\(N_2\), mỗi nguyên tử nito góp chung 3e.
⇒ liên kết ba, giữa 2 nguyên tử Nitơ có 3 cặp e liên kết.
– Liên kết cộng hóa trị là liên kết được tạo nên giữa 2 nguyên tử bằng 1 hay nhiều cặp e chung.
– Liên kết cộng hóa trị trong đó các cặp e chung không bị hút lệch về phía nguyên tử nào gọi là liên kết cộng hóa trị không cực. (tạo nên từ 2 nguyên tử của cùng 1 nguyên tố, độ âm điện như nhau).
2. Liên kết giữa các nguyên tử khác nhau. Sự hình thành hợp chất:
a. Sự hình thành phân tử Hiđro clorua (HCl):
H. + :Cl::. → H:Cl::: H-Cl
CTe CTCT
– Trong phân tử HCl, mỗi nguyên tử H và Cl góp 1e tạo thành 1 cặp e chung để tạo nên 1 liên kết cộng hóa trị
– Cặp e liên kết bị lệch về phía Clo (Clo có độ âm điện lớn hơn) Þ liên kết cộng hóa trị này bị phân cực.
– Liên kết cộng hóa trị trong đó cặp e chung bị lệch về phía 1 nguyên tử gọi là liên kết cộng hóa trị có cực (liên kết cộng hóa trị phân cực)
II. Độ âm điện và liên kết hoá học
1. Quan hệ giữa liên kết CHT và liên kết ion:
* Giống nhau: các nguyên tử kết hợp với nhau để tạo ra cho mỗi nguyên tử lớp electron ngoài cùng bền vững giống cấu trúc của khí hiếm (2e hoặc 8e).
* Khác nhau:
– Bằng sự góp chung e : Liên kết CHT.
– Bằng sự cho nhận e : Liên kết ion .
2. Hiệu độ âm điện và liên kết hoá học
Hiệu độ âm điện Loại liên kết
0,0 đến < 0,4
VD:
* Hiệu độ âm điện của Cl và Na là: 3,16 – 0,93 = 2.23
Vậy liên kết giữa Na và Cl là liên kết ion
* Hiệu độ âm điện của Cl và H là: 3,16 – 2,20 = 0,96
Vậy liên kết giữa H và Cl là liên kết cộng hoá trị có cực.
So sánh | LKCHT không cực | LKCHT có cực | LK ion |
Giống nhau về mục đích | Các nguyên tử kết hợp với nhau để tạo ra cho mỗi nguyên tử lớp electron ngoài cùng bền vững giống cấu trúc của khí hiếm (2e hoặc 8e). | Các nguyên tử kết hợp với nhau để tạo ra cho mỗi nguyên tử lớp electron ngoài cùng bền vững giống cấu trúc của khí hiếm (2e hoặc 8e). | Các nguyên tử kết hợp với nhau để tạo ra cho mỗi nguyên tử lớp electron ngoài cùng bền vững giống cấu trúc của khí hiếm (2e hoặc 8e). |
Khác nhau về sự hình thành liên kết | Cặp electron ở giữa 2 nguyên tử. | Cặp electron chung lệch về 1 phía của 1 nguyên tử. | Cặp electron chung chuyển về 1 nguyên tử. |
Điều kiện liên kết | Giữa 2 phi kim giống hệt nhau. | Giữa 2 phi kim mạnh yếu khác nhau. | Giữa kim loại điển hình và phi kim điển hình |
Nhận xét | Là dạng chuyển tiếp giữa LKCHT không cực và LK ion. |
Các Bài Tập & Lời Giải Bài Tập SGK Bài 13 Liên Kết Cộng Hóa Trị
Hướng dẫn giải các bài tập sgk bài 13 liên kết cộng hóa trị chương 3 hóa học lớp 10, nội dung bài học và giải bài tập giúp các bạn học sinh viết được công thức eletron, công thức cấu tạo của một số phân tử cụ thể.
Bài Tập 1 Trang 64 SGK Hóa Học Lớp 10
Chọn câu đúng nhất về liên kết cộng hóa trị.
Liên kết cộng hóa trị là liên kết
A. Giữa các phi kim với nhau.
B. Trong đó cặp electron chung bị lệch về một nguyên tử.
C. Được hình thành do sự dùng chung electron của 2 nguyên tử khác nhau.
D. Được tạo nên giữa 2 nguyên tử bằng một hay nhiều cặp electron chung.
>> Xem: giải bài tập 1 trang 64 sgk hóa học lớp 10
Bài Tập 2 Trang 64 SGK Hóa Học Lớp 10
Chọn câu đúng trong các câu sau:
A. Trong liên kết cộng hóa trị, cặp electron lệch về phía nguyên tử có độ âm điện nhỏ hơn.
B. Liên kết cộng hóa trị có cực được tạo thành giữa 2 nguyên tử có hiệu độ âm điện từ 0,4 đến nhỏ hơn 1,7.
C. Liên kết cộng hóa trị không có cực được tạo nên từ các nguyên tử khác hẳn nhau về tính chất hóa học.
D. Hiệu độ âm điện giữa 2 nguyên tử lớn thì phân tử phân cực yếu.
>> Xem: giải bài tập 2 trang 64 sgk hóa học lớp 10
Bài Tập 3 Trang 64 SGK Hóa Học Lớp 10
Độ âm điện của một nguyên tử đặc trưng cho:
A. Khả năng hút electron của nguyên tử đó khi hình thành liên kết hóa học.
B. Khả năng nhường electron của nguyên tử đó cho nguyên tử khác.
C. Khả năng tham gia phản ứng mạnh hay yếu của nguyên tử đó.
D. Khả năng nhường proton của nguyên tử đó cho nguyên tử khác.
>> Xem: giải bài tập 3 trang 64 sgk hóa học lớp 10
Bài Tập 4 Trang 64 SGK Hóa Học Lớp 10
Thế nào là liên kết ion, liên kết cộng hóa trị không cực, liên kết cộng hóa trị có cực? Cho thí dụ minh họa.
>> Xem: giải bài tập 4 trang 64 sgk hóa học lớp 10
Bài Tập 5 Trang 64 SGK Hóa Học Lớp 10
Dựa vào hiệu độ âm điện các nguyên tố, hãy cho biết có loại liên kết nào trong các chất sau đây:
\(AlCl_3, CaCl_2, CaS, Al_2S_3?\)
Lấy giá trị độ âm điện của các nguyên tố ở bảng 6 trang 45.
>> Xem: giải bài tập 5 trang 64 sgk hóa học lớp 10
Bài Tập 6 Trang 64 SGK Hóa Học Lớp 10
Viết công thức electron và công thức cấu tạo các phân tử sau: \(\)\(Cl_2, CH_4, C_2H_4, C_2H_2, NH_3\).
>> Xem: giải bài tập 6 trang 64 sgk hóa học lớp 10
Bài Tập 7 Trang 64 SGK Hóa Học Lớp 10
X, A, Z là những nguyên tố có số điện tích hạt nhân là 9, 19, 8.
a. Viết cấu hình electron nguyên tử của các nguyên tố đó.
b. Dự đoán liên kết hóa học có thể có giữa các cặp X và A, A và Z, Z và X.
>> Xem: giải bài tập 7 trang 64 sgk hóa học lớp 10
Lời kết: Qua nội dung bài học bài 13 liên kết cộng hóa trị chương 3 hóa học 10, các bạn cần lưu ý các vấn đề sau:
– Sự hình thành liên kết cộng hóa trị gồm liên kết cộng hóa trị hình thành giữa các nguyên tử giống nhau. Sự hình thành đơn chất. Liên kết giữa các nguyên tử khác nhau. Sự hình thành hợp chất. Tính chất của các chất có liên kết cộng hóa trị.
– Độ âm điện là liên kết hóa học gồm quan hệ giữa liên kết cộng hóa trị không cực, liên kết cộng hóa trị có cực và liên kết ion, hiệu độ âm điện và liên kết hóa họ.
Trên là toàn bộ nội dung bài học bài 13 liên kết cộng hóa trị chương 3 hóa học lớp 10. Nội dung bài học sẽ giúp các bạn tìm hiểu nghiên cứu loại liên kết được hình thành do sự góp chung electron để dùng dung. Đó là liên kết cộng hóa trị.
Trả lời