Chương I: Chuyển Hóa Vật Chất Và Năng Lượng – Sinh Học Lớp 11
Bài 13: Thực Hành: Phát Hiện Diệp Lục Và Carôtenôit
Nội dung bài Bài 13: Thực Hành: Phát Hiện Diệp Lục Và Carôtenôit thuộc Chương I: Chuyển Hóa Vật Chất Và Năng Lượng môn Sinh Học Lớp 11. Tiến hành được thí nghiệm phát hiện diệp lục trong lá và carôtenôit trong lá, quả và củ. Xác định được diệp lục trong lá, carôtenôit trong lá già, trong quả và trong củ. Về kỹ năng, giúp phát triển kỹ năng quan sát và phân tích tranh vẽ, rèn luyện tư duy phân tích, tổng hợp, kỹ năng hợp tác nhóm và làm việc độc lập. Mời các bạn theo dõi ngay dưới đây.
I. Mục Tiêu
Học xong bài này, học sinh phải tiến hành được thí nghiệm phát hiện diệp lục trong lá và carôtenôit trong lá, quả và củ.
II. Chuẩn Bị
Chuẩn bị và tiến hành thí nghiệm theo nhóm, mỗi nhóm 5 – 6 học sinh:
1. Dụng cụ
– Cốc thuỷ tinh (hoặc nhựa hay sứ), tốt nhất là loại có mỏ. Nếu không có các dụng cụ này, có thể dùng loại chén sứ uống nước chè với dung tích 20 – 50ml.
– Ống đong bằng nhựa hoặc bằng thuỷ tinh loại 20 – 50ml, có chia độ. Nếu không có, có thể dùng ống không chia độ. Khi đó, giáo viên tự đánh dấu tại các vị trí cần thiết trên ống ứng với các dung tích như nêu trên.
– Ông đong hoặc ống nghiệm bằng thuỷ tinh (hoặc nhựa) trong suốt, loại 10 – 15ml. Nếu dùng ống nghiệm thì phải chuẩn bị thêm giá thí nghiệm phù hợp với số lượng và kích thước ống nghiệm.
– Kéo học sinh.
2. Hoá chất
– Nước sạch (nước cất, nước máy, nước giếng). Nước phải trong suốt.
– Cồn \(\)\(90 – 96^0\) (có thể sử dụng cồn đốt y tế loại đựng trong lọ nhựa 50ml bán tại các quầy thuốc).
3. Mẫu vật
– Lá xanh tươi (chọn các loại lá mềm dễ cắt bằng kéo học sinh như lá rau muống, khoai lang, xà lách hay các loại cải, rau húng, sắn, khế,…).
– Lá già có màu vàng.
– Các loại quả có màu vàng hay đỏ như quả gấc, xoài, quả trứng gà, quả hồng, cà chua, quả mâm xôi,…
– Các loại củ có màu đỏ hay vàng như củ cà rốt, nghệ,..
Cơ quan của cây | Dung môi chiết rút | Màu sắc dịch chiết | |||
Xanh lục | Đỏ, da cam, vàng, vàng lục | ||||
Lá | Xanh tươi | – Nước (đối chứng) – Cồn (thí nghiệm) |
|||
Vàng | – Nước (đối chứng) – Cồn (thí nghiệm) |
||||
Quả | Gấc | – Nước (đối chứng) – Cồn (thí nghiệm) |
|||
Cà chua | – Nước (đối chứng) – Cồn (thí nghiệm) |
||||
Củ | Cà rốt | – Nước (đối chứng) – Cồn (thí nghiệm) |
|||
Củ nghệ | – Nước (đối chứng) – Cồn (thí nghiệm) |
III. Nội Dung Và Cách Tiến Hành
1. Thí nghiệm 1: Chiết rút diệp lục
Cân khoảng 0,2g các mẫu lá đã loại bỏ cuống lá và gân chính. Nếu không có cân thích hợp, thì chỉ cần lấy khoảng 20 – 30 lát cắt mỏng ngang lá tại nơi không có gân chính. Dùng kéo cắt ngang là thành từng lát cắt thật mỏng để có nhiều tế bào bị hư hại. Bỏ các mảnh lá vừa cắt vào các cốc đã ghi nhãn (đối chứng hoặc thí nghiệm), với khối lượng (hoặc số lát cắt) tương đương nhau. Đong 20ml cồn bằng ống đong, rồi rót lượng cồn đó vào cốc thí nghiệm. Lấy 20ml nước sạch và rót vào cốc đối chứng. Nước cũng như cồn phải vừa ngập mẫu vật thí nghiệm. Để các cốc chứa mẫu trong thời gian 20 – 25 phút.
2. Thí nghiệm 2: Chiết rút carôtenôit
Tiến hành các thao tác chiết rút carôtenôit từ lá vàng, quả và củ tương tự như chiết rút diệp lục.
Sau thời gian chiết rút (20 – 30 phút), cẩn thận nghiêng các cốc, rót dung dịch có màu vào các ống đong hay ống nghiệm sạch và trong suốt sao cho không có mẫu thí nghiệm lẫn vào.
Quan sát màu sắc trong các ống nghiệm ứng với dịch chiết rút từ các cơ quan khác nhau của cây từ các cốc đối chứng và thí nghiệm, rồi điền kết quả quan sát được vào bảng sau (nếu đúng màu ghi trên đầu cột, thì ghi dấu +; nếu không đúng màu ghi trên đầu cột, thì ghi dấu -).
IV. Thu Hoạch
Mỗi học sinh kẻ bảng trên vào vở, ghi kết quả quan sát được vào các ô tương ứng và rút ra nhận xét về: độ hoà tan của các sắc tố trong các dung môi (nước và cồn); trong mẫu thực vật nào có sắc tố gì; vai trò của lá xanh và các loài rau, hoa, quả trong dinh dưỡng của con người.
Các nhóm báo cáo kết quả thí nghiệm trước lớp.
Cơ quan của cây | Dung môi chiết rút | Màu sắc dịch chiết | |||
Xanh lục | Đỏ, da cam, vàng, vàng lục | ||||
Lá | Xanh tươi | – Nước (đối chứng) – Cồn (thí nghiệm) |
Xanh lục (nhạt) Xanh lục |
||
Vàng | – Nước (đối chứng) – Cồn (thí nghiệm) |
Vàng lục (nhạt) Vàng lục |
|||
Quả | Gấc | – Nước (đối chứng) – Cồn (thí nghiệm) |
Đỏ cam (nhạt) Đỏ cam |
||
Cà chua | – Nước (đối chứng) – Cồn (thí nghiệm) |
Đỏ (nhạt) Đỏ |
|||
Củ | Cà rốt | – Nước (đối chứng) – Cồn (thí nghiệm) |
Da cam (nhạt) Da cam |
||
Củ nghệ | – Nước (đối chứng) – Cồn (thí nghiệm) |
Vàng (nhạt) Vàng |
– Các sắc tố hòa tan tốt trong dung môi hữu cơ (cồn) và hòa tan kém hơn trong nước.
– Mẫu thực vật có màu gì thì sắc tố chiết ra từ mẫu thực vật đó có màu tương đương.
– Lá xanh là cơ quan quang hợp chủ yếu ở cây, nó giúp điều hòa khí hậu, làm xanh, sạch môi trường. Các loại rau, củ là nguồn cung cấp dinh dưỡng, vitamin cần thiết cho cơ thể và giúp cho hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.
Tóm Tắt Lý Thuyết
Lý thuyết Bài 13: Thực hành: Phát hiện diệp lục và Carôtenôit Sách giáo khoa sinh học lớp 11 ngắn gọn, đầy đủ, dễ hiểu, có sơ đồ tư duy tóm tắt lý thuyết.
I. Mục Tiêu
Học xong, học sinh tiến hành được thí nghiệm phát hiện diệp lục trong lá và carôtenôit trong lá quả và củ.
II. Chuẩn Bị
1. Dụng cụ
- Cốc thủy tinh có vỏ hoặc chén sứ uống nước chè dung tích 20 – 50 ml.
- Ống đong bằng nhựa hoặc thủy tính 20 – 50 ml, có chia độ.
- Ống đong hoặc ống nghiệm bằng thủy tinh (hoặc nhựa) trong suốt laoij 10 – 15ml.
- Kéo học sinh
2. Hóa chất
- Nước sạch (nước cất, nước máy, nước giếng) trong suốt.
- Cồn \(90 – 96^0\)
3. Mẫu vật
- Lá xanh tươi (chọn loại lá mềm dễ cắt bằng kéo học sinh như lá rau muống, khoai lang,…)
- Lá già có màu vàng
- Các loại quả có màu vàng hay đỏ như gấc, xoài, quả trứng gà,…
- Các loại củ có màu đỏ hay vàng như củ cà rốt, nghệ….
III. Nội Dung Và Cách Tiến Hành
1. Thí nghiệm 1: Chiết rút diệp lục
- Cân khoảng 0,2g các mẩu lá dã loại bỏ cuống lá và gân chính hoặc 20 – 30 lát lá cắt mỏng ngang lá tại nơi không có gân chính.
- Dùng kéo cắt ngang lá trành từng lát cắt thật mỏng
- Bỏ các mảnh lá vừa cắt vào cốc đã ghi nhãn với khối lượng tương đương nhau.
- Đong 20ml cồn rót vào cốc thí nghiệm và 20 ml nước sạch vào cốc đối chứng. Nước hay cồn phải ngập mẫu vât thí nghiệm.
- Để các cố chứa mẫu khoảng 20 – 25 phút.
2. Thí nghiệm 2: Chiết rút Carôtenôit
- Làm các thao tác chiết rút tương tự như thí nghiệm 1.
- Sau thời gian 20 – 30 phút, cẩn thận nghiêng cốc rót dung dịch có màu vào các ống đong hay ống nghiệm sạch và trong suốt sao cho không có mẫu thí nghiệm nào lẫ vào.
- Quan sát màu sắc trong các ống nghiệm ứng với dịch chiết rút rồi điền kết quả quan sát được vào bảng.
IV. Thu Hoạch
Cơ quan của cây | Dung môi chiết rút | Màu sắc dịch chiết | |||
Xanh lục | Đỏ, da cam, vàng, vàng lục | ||||
Lá | Xanh tươi | – Nước (đối chứng) – Cồn (thí nghiệm) |
Xanh lục (nhạt) Xanh lục |
||
Vàng | – Nước (đối chứng) – Cồn (thí nghiệm) |
Vàng lục (nhạt) Vàng lục |
|||
Quả | Gấc | – Nước (đối chứng) – Cồn (thí nghiệm) |
Đỏ cam (nhạt) Đỏ cam |
||
Cà chua | – Nước (đối chứng) – Cồn (thí nghiệm) |
Đỏ (nhạt) Đỏ |
|||
Củ | Cà rốt | – Nước (đối chứng) – Cồn (thí nghiệm) |
Da cam (nhạt) Da cam |
||
Củ nghệ | – Nước (đối chứng) – Cồn (thí nghiệm) |
Vàng (nhạt) Vàng |
Kết luận:
- Các sắc tố hòa tan tốt trong dung môi hữu cơ (cồn) và hòa tan kém hơn trong nước.
- Mẫu thực vật có màu gì thì sắc tố chiết ra từ mẫu thực vật đó có màu tương đương.
- Lá xanh là cơ quan quang hợp chủ yếu ở cây, nó giúp điều hòa khí hậu, làm xanh, sạch môi trường. Các loại rau, củ là nguồn cung cấp dinh dưỡng, vitamin cần thiết cho cơ thể và giúp cho hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.
Ở trên là nội dung Bài 13: Thực Hành: Phát Hiện Diệp Lục Và Carôtenôit thuộc Chương I: Chuyển Hóa Vật Chất Và Năng Lượng môn Sinh Học Lớp 11. Trong bài học này các bạn được tiến hành các thí nghiệm chiết rút diệp lục ở lá cây và chiết rút Carôtenôit ở một số củ quả có màu sắc, giúp các bạn nhận biết các loại sắc tố thực vật và chứng minh được vai trò có mặt của chúng trong cây. Chúc các bạn học tốt Sinh Học Lớp 11.
Bài Tập Liên Quan:
- Bài 22: Ôn Tập Chương I
- Bài 21: Thực Hành: Đo Một Số Chỉ Tiêu Sinh Lí Ở Người
- Bài 20: Cân Bằng Nội Môi
- Bài 19: Tuần Hoàn Máu (Tiếp Theo)
- Bài 18: Tuần Hoàn Máu
- Bài 17: Hô Hấp Ở Động Vật
- Bài 16: Tiêu Hóa Ở Động Vật (Tiếp Theo)
- Bài 15: Tiêu Hóa Ở Động Vật
- Bài 14: Thực Hành: Phát Hiện Hô Hấp Ở Thực Vật
- Bài 12: Hô Hấp Ở Thực Vật
- Bài 11: Quang Hợp Và Năng Suất Cây Trồng
- Bài 10: Ảnh Hưởng Của Các Nhân Tố Ngoại Cảnh Đến Quang Hợp
- Bài 9: Quang Hợp Ở Các Nhóm Thực Vật C3, C4 Và Cam
- Bài 8: Quang Hợp Ở Thực Vật
- Bài 7: Thực Hành: Thí Nghiệm Thoát Hơi Nước Và Thí Nghiệm Về Vai Trò Của Phân Bón
- Bài 6: Dinh Dưỡng Nitơ Ở Thực Vật (Tiếp Theo)
- Bài 5: Dinh Dưỡng Nitơ Ở Thực Vật
- Bài 4: Vai Trò Của Các Nguyên Tố Khoáng
- Bài 3: Thoát Hơi Nước
- Bài 2: Vận Chuyển Các Chất Trong Cây
- Bài 1: Sự Hấp Thụ Nước Và Muối Khoáng Ở Rễ
Trả lời