Chương II: Nhiệt Học – Vật Lý Lớp 8
Bài 20: Nguyên Tử, Phân Tử Chuyển Động Hay Đứng Yên
Hãy tưởng tượng giữa sân bóng đá có một quả bóng khổng lồ và rất nhiều học sinh từ mọi phía chạy đến xô đẩy quả bóng. Vì những xô đẩy này không cân bằng nên quả bóng lúc bay lên, khi rơi xuống, lúc bật sang trái, khi lăn sang phải…. (Hình 20.1).
Trò chơi này tưởng như chẳng có liên quan gì đến nguyên tử, phân tử, thế mà lại có thể giúp chúng ta hiểu một trong những tính chất quan trong nhất của nguyên tử, phân tử sẽ học trong bài này.
Nội dung bài học bài 20 nguyên tử, phân tử chuyển động hay đứng yên chương 2 vật lý lớp 8. Giải thích được chuyển động Bơ-rao. Giúp bạn giải thích được sự tương tự giữa chuyển động quả bóng bay khổng lồ do vô số học sinh đẩy từ nhiều phía và chuyển Bơ- rao. Nắm được rằng khi nguyên tử, phân tử cấu tạo nê vật chuyển động càng nhanh thì nhiệt độ vật càng cao.
Nhiệt độ của vật càng cao thì các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh.HocTapHay.Com
Tóm Tắt Lý Thuyết
I. Thí Nghiệm Brown
Năm 1827 nhà bác học Brown, khi quan sát các hạt phấn hoa trong nước bằng kính hiển vi đã phát hiện thấy chúng chuyển động không ngừng về mọi phía. Ở thời kỳ đó, lý thuyết về vật chất được cấu tạo từ các nguyên, phân tử chưa ra đời nên ông không làm sao giải thích được chuyển động kỳ lạ này.
II. Các Nguyên Tử, Phân Tử Chuyển Động Không Ngừng
– Các hạt phấn hoa chuyển động như trong thí nghiệm Brown là do các phân tử nước không đứng yên mà chuyển động không ngừng. Chuyển động của các phân tử nước va chạm vào nhiều phía của hạt phấn hoa, các va chạm này không cân bằng làm cho hạt phấn hoa chuyển động hỗn độn không ngừng.
– Các nguyên tử và phân tử cấu tạo nên vật chất chuyển động không ngừng.
– Nhiệt độ của vật càng cao thì các nguyên tử, phân tử chuyển động càng nhanh (chuyển động này được gọi là chuyển động nhiệt).
Bài Tập C1 Trang 71 SGK Vật Lý Lớp 8
Quả bóng tương tự với hạt nào trong thí nghiệm của Brao – nơ?
Bài Tập C2 Trang 71 SGK Vật Lý Lớp 8
Các học sinh tương tự với những hạt nào trong thí nghiệm của Brao – nơ?
Bài Tập C3 Trang 72 SGK Vật Lý Lớp 8
Tại sao các phân tử nước có thể làm cho các hạt phấn hoa chuyển động?
III. Chuyển Động Phân Tử Và Nhiệt Độ
Trong thí nghiệm của Brown nếu ta càng tăng nhiệt độ của nước thì chuyển động của các hạt phấn hoa càng nhanh, chứng tỏ các phân tử nước chuyển động càng nhanh và va đập vào các hạt phấn hoa càng nhanh, Nhiều thí nghiệm khác cũng chứng tỏ: Nhiệt độ càng cao thì các nguyên tử, phân tử chuyển động càng nhanh. Vì chuyển động của các nguyên tử, phân tử liên quan chặt chẽ với nhiệt độ nên chuyển động này được gọi là chuyển động nhiệt.
IV. Vận Dụng
Bài Tập C4 Trang 72 SGK Vật Lý Lớp 8
Đổ nhẹ nước vào một bình đựng dung dịch đồng sunfat màu xanh (Hình 20.4). Vì nước nhẹ hơn nên nổi ở trên tạo thành một mặt phân cách giữa hai chất lỏng. Sau một thời gian, mặt phân cách này mờ dần rồi mất hẳn. Trong bình chỉ còn một chất lỏng đồng nhất màu xanh nhạt. Nước và đồng sunfat đã hòa lẫn vào nhau.
Hiện tượng này gọi là hiện tượng khuếch tán.
Hãy dùng những hiểu biết của mình về nguyên tử, phân tử để giải thích hiện tượng trên.
Hình 20.4
Bài Tập C5 Trang 73 SGK Vật Lý Lớp 8
Tại sao trong nước hồ, ao, sông, biển lại có không khí mặc dù không khí nhẹ hơn nước rất nhiều?
Bài Tập C6 Trang 73 SGK Vật Lý Lớp 8
Hiện tượng khuếch tán có xảy ra nhanh hơn khi nhiệt độ tăng không? Tại sao?
Bài Tập C7 Trang 73 SGK Vật Lý Lớp 8
Bỏ vài hạt thuốc tím vào một cốc đựng nước lạnh và một cốc đựng nước nóng. Quan sát hiện tượng xảy ra và giải thích.
Có thể bạn biết rồi
– Ở nhiệt độ \(\)\(0^0C\) các phân tử hiđrô chuyển động với vận tốc trung bình khoảng 1700m/s, nghĩa là khoảng 6120km/h, nhanh gấp hơn năm lần các máy bay phản lực hiện đại.
– Các phân tử khí chuyển động trong phòng với vận tốc trung bình từ 100m/s đến 2000m/s. Tại sao khi mở lọ nước hoa ở đầu lớp thì phải vài giây sau ở cuối lớp mới ngửi thấy mùi nước hoa? Đó là vì, các phân tử nước hoa không chuyển động thẳng từ đầu lớp đến cuối lớp, mà chuyển động dích dắc từng đoạn rất ngắn do bị va chạm vào các phân tử không khí, giống như một người đi trong đám đông, hết chạm phải người này lại va phải người kia.
Bài Tập Liên Quan:
- Bài 29: Câu Hỏi Và Bài Tập Tổng Kết Chương II Nhiệt Học
- Bài 28: Động Cơ Nhiệt
- Bài 27: Sự Bảo Toàn Năng Lượng Trong Các Hiện Tượng Cơ Và Nhiệt
- Bài 26: Năng Suất Tỏa Nhiệt Của Nhiên Liệu
- Bài 25: Phương Trình Cân Bằng Nhiệt
- Bài 24: Công Thức Tính Nhiệt Lượng
- Bài 23: Đối Lưu – Bức Xạ Nhiệt
- Bài 22: Dẫn Nhiệt
- Bài 21: Nhiệt Năng
- Bài 19: Các Chất Được Cấu Tạo Như Thế Nào?
Trả lời