Chương 5: Nhóm Halogen – Hóa Học Lớp 10
Bài 23: Hiđro Clorua – Axit Clohiđric Và Muối Clorua
Theo các bạn thì Axit Clohiđric có đầy đủ tính chất của một axit hay không? và nó có những tính chất nào khác so với axit thông thường? Cách nhận biết ion \(Cl^-\)? Mời các bạn cùng tìm hiểu qua nội dung bài học hiđro clorua – axit clohiđric và muối clorua để cùng làm rõ vấn đề các bạn nhé.
Tóm Tắt Lý Thuyết
I. Hiđro Clorua
1. Cấu tạo phân tử
– Kí hiệu: H – Cl
– Hiđro clorua là hợp chất cộng hóa trị
– Phân tử có cực ( Hiệu độ âm điện giữa nguyên tử clo và hiđro : 3,16 – 2,20 = 0,96)
2. Tính chất vật lí
– Hiđro clorua là khí không màu, mùi xốc, nặng hơn không khí \(( d = \frac{36,5}{29} = 1,26 )\)
– Khí HCl tan rất nhiều trong nước tạo thành dung dịch axit clohiđric (ở nhiệt độ \(0^C\), 1 lít nước hòa tan được 500 lít khí HCl)
– Hóa lỏng ở \(-85^C\) và hóa rắn ở \(-114^0C\)
II. Axit Clohiđric
1. Tính chất vật lí
– Axit HCl đặc là chất lỏng không màu, mùi xốc. Nồng độ axit tối đa là 37% ở \(20^C\) và \(D = 1,19g/cm^3\) (bốc khói trong không khí ẩm).
– Khi đun nóng, HCl bay ra trước (khô cạn dung dịch).
2. Tính chất hóa học
Axit clohiđric có những tính chất hóa học của một axit mạnh.
2.1. Làm đổi màu chất chỉ thị
– Quỳ tím tác dụng với dung dịch HCl có màu hồng.
– HCl làm giấy pH thành màu cam và đỏ
2.2. Tác dụng với kim loại
\(Kim \, \, loại + ddHCl → muối \, \, clorua_{kim \, \, loại \, \, hóa \, \, trị \, \, thấp} + H_2↑\)
\(2Al + 6HCl → 2AlCl_3 + 3H_2↑\)
\(Zn + 2HCl → ZnCl_2 + H_2↑\)
\(Fe + 2HCl → FeCl_2 + H_2↑\)
2.3. Tác dụng với oxit bazơ
Axit HCl + oxit Bazơ → muối clorua + \(H_2O\)
\(2HCl + CuO_{↓đen} → CuCl_2 + H_2O\)
\(2HCl + Na_2O → 2NaCl + H_2O\)
2.4. Tác dụng với bazơ
Axit clohiđric + bazơ → muối clorua + \(H_2O\) (phản ứng trung hòa)
\(HCl + NaOH → NaCl + H_2O\)
\(2HCl + Ca(OH)_2 → CaCl_2 + 2H_2O\)
\(2HCl + Cu(OH)_2 → CuCl_2 + 2H_2O\)
\(2HCl + Mg(OH)_2 → MgCl_2 + 2H_2O\)
\(6HCl + 2Al(OH)_3 → 2AlCl_3 + 6H_2O\)
2.5. Tác dụng với muối
\(Axit clohiđric + muối → axit_{mới} + muối cloru\)
\((1) HCl + AgNO_3 → AgCl_{↓trắng} + HNO_3\)
\((2) 2HCl + Na_2CO_3 → 2NaCl + CO_2↑ + H_2O\)
\((3) HCl + Na_SO_4 →\) Không phản ứng
Chú ý:
– Muối clorua (↓) sinh ra phải bền hơn muối tham gia
– Axit mới phải yếu hơn axit tham gia
* Axit clohiđric còn thể hiệ tính khử khi gặp chất oxi hóa mạnh \((MnO_2, KMnO_4,…)\)
3. Điều Chế
a. Trong phòng thí nghiệm
\(NaCl + H_2SO_4 \xrightarrow{< 259^0C} NaHSO_4 + HCl\)
\(2NaCl + H_2SO_4 \xrightarrow{≥ 250^0C} Na_2SO_4 + 2HCl\)
Hình điều chế axit cohiđric trong phóng thí nghiệm
b. Trong công nghiệp
Phương pháp tổng hợp: \(H_2 + Cl_2 \xrightarrow{t^0} 2HCl\)
Phương pháp sản xuất sunfat: \(2NaCl + H_2SO_4 \xrightarrow{≥ 400^0C} Na_2SO_4 + 2HCl\)
Sơ đồ thiết bị sản xuất axit clohiđric trong công nghiệp
III. Muối Clorua Và Nhận Biết Ion Clorua
1. Tính chất vật lí
– Đa số các muối clorua đều dễ tan trong nước trừ AgCl (không tan cả trong axit), \(PbCl_2\) (tan nhiều trong nước sôi), CuCl ít tan.
– Bền với nhiệt, ở nhiệt độ cao: \(CuCl_2, FeCl_3, SnCl_4…\) dễ bay hơi.
2. Ứng dụng
– NaCl dùng làm muối ăn và làm nguyên liệu sản xuất \(Cl_2, H_2…\)
– \(AlCl_3\) dùng làm xúc tác trong các phản ứng hóa học hữu cơ.
– KCl dùng làm phân bón
– \(BaCl_2\) dùng để trừ sâu bệnh trong nông nghiệp.
3. Tính chất hóa học
\(H_2SO_4 + BaCl_2 → BaSO_{4↓trắng} + 2HCl\)
\(2KOH + CuCl_2 → Cu(OH)_{2↓xanh} + 2KCl\)
\(Na_2CO_3 + CaCl_2 → CaCO_{3↓trắng} + 2NaCl\)
– Nhận biết ion clorua
Nhỏ dung dịch bạc nitrat vào dung dịch muối clorua hoặc dung dịch axit clohiđric sẽ có kết tủa trắng bạc clorua xuất hiện, kết tủa này không tan trong các axit mạnh:
\(HCl + AgNO_3 → AgCl_{↓trắng} + HNO_3\)
\(NaCl + AgNO_3 → AgCl_{↓trắng} + NaNO_3\)
Các Bài Tập & Lời Giải Bài Tập SGK Bài 23 Hiđro Clorua – Axit Clohiđric Và Muối Clorua
Hướng dẫn làm bài tập sgk bài 23 hiđro clorua – axit clohiđric và muối clorua chương 5 hóa học lớp 10 giúp các bạn hiểu hiđro clorua là chất khí tan nhiều trong nước và có một số tính chất riêng, không giống với axit clohiđric (không làm màu quỳ tím, không tác dụng với đá vôi). Bên cạnh đó, thì tính chất chung của axit, axit clohiđric còn có tính chất riêng là tính khử do nguyên tố clo trong phân tử HCl có số mol oxi hóa thấp nhất là -1.
Bài Tập 1 Trang 106 SGK Hóa Học Lớp 10
Cho 20g hỗn hợp bột Mg và Fe tác dụng với dung dịch HCl dư thấy có 1g \(\)\(H_2\) bay ra. Khối lượng muối clorua tạo ra trong dung dịch là bao nhiêu gam?
A. 40,5g
B. 45,5g
C. 55,5g
D. 65.5g
>> Xem: giải bài tập 1 trang 106 sgk hóa học lớp 10
Bài Tập 2 Trang 106 SGK Hóa Học Lớp 10
Nêu các tính chất vật lí của khí hiđro clorua?
>> Xem: giải bài tập 2 trang 106 sgk hóa học lớp 10
Bài Tập 3 Trang 106 SGK Hóa Học Lớp 10
Có các chất sau: axit sunfuric, nước, kaliclorua rắn. Hãy viết phương trình của hóa học của các phản ứng để điều chế hidro clorua.
>> Xem: giải bài tập 3 trang 106 sgk hóa học lớp 10
Bài Tập 4 Trang 106 SGK Hóa Học Lớp 10
Hãy dẫn ra những phản ứng hóa học của axit clohidric để làm thí dụ:
a. Đó là những phản ứng oxi hóa khử
b. Đó không phải là là những phản ứng oxi hóa khử
>> Xem: giải bài tập 4 trang 106 sgk hóa học lớp 10
Bài Tập 5 Trang 106 SGK Hóa Học Lớp 10
Bản chất của các phản ứng điều chế hidro clorua bằng phương pháp sunfat và phương pháp tổng hợp khác nhau như thế nào? Các phương pháp trên đã dựa vào những tính chất hóa học nào của các chất tham gia phản ứng?
>> Xem: giải bài tập 5 trang 106 sgk hóa học lớp 10
Bài Tập 6 Trang 106 SGK Hóa Học Lớp 10
Sục khí \(Cl_2\) qua dung dịch \(\)\(Na_2CO_3\) thấy có khí \(CO_2\) thoát ra. Viết phương trình hóa học của các phản ứng đã xảy ra?
>> Xem: giải bài tập 6 trang 106 sgk hóa học lớp 10
Bài Tập 7 Trang 106 SGK Hóa Học Lớp 10
Tính nồng độ của hai dung dịch axit clohidric trong các trường hợp sau:
a. Cần phải dùng 150ml dung dịch HCl để kết tủa hoàn toàn 200g dung dịch \(\)\(AgNO_3\) 8,5%.
b. Khi cho 50g dung dịch HCl vào một cốc đựng \(NaHCO_3\) thì thu được 2,24 lít khí ở đktc.
>> Xem: giải bài tập 7 trang 106 sgk hóa học lớp 10
Lời kết: Qua nội dung bài học bài 23 hiđro clorua – axit clohiđric và muối clorua chương 5 hóa học lớp 10, các bạn cần lưu ý các vấn đề sau đây:
– Hiđro clorua – axit clohiđric gồm cấu tạo phân tử, tính chất vật lý và tính chất hóa học
– Muối clorua và nhận biết muối colrua gồm một số muối clorua và nhận biết ion clorua
Trên là toàn bộ nội dung bài học bài 23 hiđro clorua – axit clohiđric và muối clorua chương 5 hóa học lớp 10. Nội dung bài học sẽ giúp các bạn giải đáp các thắc mắt Axit Clohiđric có đầy đủ tính chất của một axit hay không? và nó có những tính chất nào khác so với axit thông thường?
Trả lời