Chương 1: Quang Học – Vật Lý Lớp 7
Bài 3: Ứng Dụng Định Luật Truyền Thẳng Của Ánh Sáng
Nội dung bài 3 ứng dụng định luật truyền thẳng của ánh sáng chương 1 vật lý 7. Bài học giúp bạn nhận biết được bóng tối, bóng nửa tối và giải thích được vì sao có hiện tượng nhật thực, nguyệt thực. Về kỷ năng giúp vận dụng định luật truyền thẳng của ánh sáng giải thích một số hiện tượng trong thực tế và hiểu được một số ứng dụng của định luật truyền thẳng ánh sáng.
Bóng nửa tối nằm ở phía sau vật cản, nhận được ánh sáng từ một phần của nguồn sáng truyền tới.
Nhật thực toàn phần (hay một phần) quan sát được ở chỗ có bóng tối (hay bóng nửa tối) của Mặt Trăng trên Trái Đất.
Nguyệt thực xảy ra khi Mặt Trăng bị Trái Đất che khuất không được Mặt Trời chiếu sáng.HocTapHay.Com
I. Bóng tối – Bóng nửa tối
Bài Tập C1 Trang 9 SGK Vật Lý Lớp 7
Hãy chỉ ra trên màn chắn vùng sáng, vùng tối. Giải thích vì sao các vùng đó lại tối hoặc sáng?
Nhận xét: Trên màn chắn đặt phía sau vật cản có một vùng không nhận được ánh sáng từ ….. tới gọi là bóng tối.
Bài Tập C2 Trang 9 SGK Vật Lý Lớp 7
Hãy chỉ ra trên màn chắn vùng nào là bóng tối, vùng nào được chiếu sáng đầy đủ. Nhận xét độ sáng của vùng còn lại so với hai vùng trên và giải thích vì sao có sự khác nhau đó?
Hình 3.2
Nhận xét: Trên màn chắn đặt phía sau vật cản có vùng chỉ nhận được ánh sáng từ ….. tới gọi là bóng nửa tối.
- Vùng phía sau vật cản không nhận được ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới gọi là bóng tối.
- Vùng phía sau vật cản chỉ nhận được một phần ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới gọi là bóng nửa tối.
II. Nhật thực – Nguyệt thực
1. Nhật thực
– Nhật thực xảy ra vào ban ngày
– Khi đó Mặt Trời, Mặt Trăng, Trái Đất cùng năm trên một đường thẳng.
– Mặt Trời bị Mặt Trăng che khuất.
– Vùng tối (hay bóng nửa tối) trên Trái Đất cho ta thấy hiện tượng Nhật THực toàn phần (hoặc 1 phần).
Bài Tập C3 Trang 10 SGK Vật Lý Lớp 7
Giải thích vì sao đứng ở nơi có nhật thực toàn phần ta lại không nhìn thấy Mặt Trời và thấy trời tối lại?
2. Nguyệt thực
– Nguyệt thực xảy ra ban đêm
– Khi đó, Mặt Trời, Trái Đất, Mặt Trăng cùng nằm trên một đường thẳng.
– Mặt Trăng bị trái đất che khuất không được mặt trời chiếu sáng.
Bài Tập C4 Trang 10 SGK Vật Lý Lớp 7
Hãy chỉ ra trên hình 3.4, Mặt Trăng ở vị trí nào thì người đứng ở điểm A trên Trái Đất thấy trăng sáng, thấy có nguyệt thực?
Hình 3.4
- Nhật thực là hiện tượng Mặt Trời ban ngày bị Mặt Trăng che khuất một phần hoặc gần như hoàn toàn.
- Nguyệt thực là hiện tượng Mặt Trăng ban đêm bị Trái Đất che khuất không nhận được ánh sáng Mặt Trời.
III. Vận dụng
Bài Tập C5 Trang 11 SGK Vật Lý Lớp 7
Làm lại thí nghiệm ở hình 3.2. Di chuyển miếng bìa từ từ lại gần màn chắn. Quan sát bóng tối và bóng nửa tối trên màn, xem chúng thay đổi như thế nào?
Hình 3.2
Bài Tập C6 Trang 11 SGK Vật Lý Lớp 7
Ban đêm, dùng một quyển vở che kín bóng đèn dây tóc đang sáng, trên bàn sẽ tối, có khi không thể đọc sách được. Nhưng nếu dùng quyển vở che đèn ống thì ta vẫn đọc sách được. Giải thích vì sao lại có sự khác nhau đó?
Kiến Thức Nâng Cao
1. Nhật thực – nguyệt thực
– Nhật thực thường xảy ra vào ngày trăng non,nguyệt thực thường xảy ra vào ngày trăng tròn.
– Thời gian xảy ra nhật thực toàn phần khoảng từ 5-7 phút, thời gian xảy ra nguyệt thực toàn phần khoảng 1 tiếng.
– Không được quan sát nhật thực bằng mắt thường vì lúc đó ánh sáng Mặt Trời vẫn rất mạnh.
2. Mặt Trăng máu
– Mặt Trăng máu là hiện tượng nguyệt thực toàn phần.
– Theo định luật truyền thẳng của ánh sáng, khi Mặt Trăng bị Trái Đất che khuất hoàn toàn thì ta sẽ không thấy được nó, nhưng thực tế ta lại thấy nó có màu đỏ.
– Điều này xảy ra là do Trái Đất đóng vai trò là một thấu kính hấp dẫn bẻ cong ánh sáng Mặt Trời và hướng nó tới Mặt Trăng. Mặt khác, do lớp khí quyển của Trái Đất làm tán xạ hết ánh sáng có bước sóng ngắn, chỉ cho ánh sáng đỏ truyền qua nên ta thấy Mặt Trăng có màu đỏ.
Trên là lý thuyết và soạn bài 3 ứng dụng định luật truyền thẳng của ánh sáng chương 1 vật lý 7. Giúp bạn nhận biết được bóng tối, bóng nửa tối và giải thích. Giải thích được vì sao lại có nhật thực, nguyệt thực.
Trả lời