Chương III: Quang Học – Vật Lý Lớp 9
Bài 42: Thấu Kính Hội Tụ
Bạn Kiên: Cậu dùng loại kính gì hứng ánh sáng mặt trời mà lại đốt cháy được miếng giấy trên sàn như vậy?
Bạn Long: Anh tớ bảo đó là thấu kính hội tụ.
Bạn Kiên: Thấu kính hội tụ là gì nhỉ?
Để tìm câu trả lời làm sáng tỏ cho câu hỏi trên, các bạn cần tìm hiểu nội dung bài 42 thấu kính hội tụ chương 3 vật lý lớp 9.
Tóm Tắt Lý Thuyết
Một chùm tia tới song song với trục chính của thấy kính hội tụ cho tìm tia ló hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính.
Đường truyền của ba tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụ:
– Tia tới đến quang tâm thì tia ló tiếp tục truyền thẳng theo phương của tia tới.
– Tia tới song song với trục chính thì tia ló qua tiêu điểm.
– Tia tới qua tiêu điểm thì tia ló song song với trục chính.HocTapHay.Com
I. Đặc Điểm Của Thấu Kính Hội Tụ
Bố trí thí nghiệm như hình 42.2, trong đó chiếu một chùm sáng tới song song theo phương vuông góc với mặt một thấu kính hội tụ.
- Mỗi thấu kính đều có trục chính, quang tâm, tiêu điểm và tiêu cự.
- Là trục chính
- O là quang tâm
- F và F’ là các tiêu điểm
- Khoảng cách OF = OF’ = f gọi là tiêu cự của thấu kính
II. Trục Chính, Qung Tâm, Tiêu Điểm, Tiêu Cự Của Thấu Kính Hội Tụ
1. Trục chính
Trong các tia tới vuông góc với mặt thấu kính hội tụ, có một tia cho tia ló truyền thẳng không đổi hướng. Tia này trùng với một đường thẳng được gọi là trục chính (Δ) của thấu kính.
2. Quang tâm
Trục chính của thấu kính hội tụ đi qua một điểm O trong thấu kính mà mọi tia sáng tới điểm này đều truyền thẳng, không đổi hướng. Điểm O gọi là quang tâm của thấu kính.
3. Tiêu điểm
Một chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ cho chùm tia ló hội tụ tại một điểm F nằm trên trục chính. Điểm đó gọi là tiêu điểm của thấu kính hội tụ và nằm khác phía với chùm tia tới.
4. Tiêu cự
Khoảng cach từ quang tâm đến mỗi tiêu điểm OF = OF’ = f gọi là tiêu cự của thấu kính.
III. Đường Truyền Của Một Số Tia Sáng Qua Thấu Kính Hội Tụ
Đường truyền của ba tia sáng đặc biệt:
- Tia tới song song với trục chính cho tia ló đi qua tiêu điểm F’.
- Tia tới qua quang tâm O cho tia ló tiếp tục truyền thẳng.
- Tia tới qua tiêu điểm F cho tia ló song song với trục chính.
IV. Cách Nhận Biết Thấu Kính Hội Tụ
Căn cứ vào: thấu kính hội tụ có phần rìa mỏng hơn phần giữa.
Căn cứ vào tính chất: một chum tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ cho chùm tia ló hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính. Nếu chiếu chùm ánh sáng mặt trời vào thấu kính, nếu chùm tia ló là hội tụ thì thấu kính đó là thấu kính hội tụ.
Các Bài Tập & Lời Giải Bài Tập SGK Bài 42 Thấu Kính Hội Tụ
Hướng dẫn trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa bài 42 thấu kính hội tụ chương 3 vật lý lớp 9. Bài học sẽ giúp bạn tìm hiểu thấu kính hội và các đặc trưng của thấu kính hội tụ.
Bài Tập C1 Trang 113 SGK Vật Lý Lớp 9
Chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính có đặc điểm gì mà người ta gọi thấu kính đó là thấu kính hội tụ?
>> Xem: giải bài tập c1 trang 113 sgk vật lý lớp 9
Bài Tập C2 Trang 113 SGK Vật Lý Lớp 9
Hãy chỉ ra tia tới, tia ló trong thí nghiệm ở hình 42.2.
>> Xem: giải bài tập c2 trang 113 sgk vật lý lớp 9
Bài Tập C3 Trang 114 SGK Vật Lý Lớp 9
Tìm hiểu, so sánh độ dày phần rìa so với phần giữa của thấu kính hội tụ dùng trong thí nghiệm.
>> Xem: giải bài tập c3 trang 114 sgk vật lý lớp 9
Bài Tập C4 Trang 114 SGK Vật Lý Lớp 9
Quan sát lại thí nghiệm ở hình 42.2 và cho biết, trong ba tia sáng tới thấu kính, tia nào qua thấu kính truyền thẳng không bị đổi hướng? Tìm cách kiểm tra điều này?
>> Xem: giải bài tập c4 trang 114 sgk vật lý lớp 9
Bài Tập C5 Trang 114 SGK Vật Lý Lớp 9
Quan sát lại thí nghiệm ở hình 42.2 và cho biết điểm hội tụ F của chùm tia ló nằm trên đường thẳng chứa tia tới nào? Hãy biểu diễn chùm tia tới và chùm tia ló trong thí nghiệm này trên hình 42.4.
>> Xem: giải bài tập c5 trang 114 sgk vật lý lớp 9
Bài Tập C6 Trang 114 SGK Vật Lý Lớp 9
Vẫn thí nghiệm trên, nếu chiếu chùm tia tới vào mặt bên kia của thấu kính thì chùm tia ló có đặc điểm gì?
>> Xem: giải bài tập c6 trang 114 sgk vật lý lớp 9
Bài Tập C7 Trang 115 SGK Vật Lý Lớp 9
Trên hình 42.6 có vẽ thấu kính hội tụ, quang tâm O, trục chính là ∆, hai tiêu điểm F và F’, các tia tới 1, 2, 3. Hãy vẽ tia ló của các tia này.
>> Xem: giải bài tập c7 trang 115 sgk vật lý lớp 9
Bài Tập C8 Trang 115 SGK Vật Lý Lớp 9
Trả lời câu hỏi Kiên nêu ra ở phần mở bài?
>> Xem: giải bài tập c8 trang 115 sgk vật lý lớp 9
Những Điểm Cần Lưu Ý
1. Nhận dạng được thế nào là khấu tính hội tụ
2. Mô tả được sự khúc xạ của tia sáng đặc biệt khi truyền qua thấu kính hội tụ.
3. Vận dụng được kiến thức để giải bài tập đơn giản về thấu kính hội tụ và giải thích một vài hiện tượng thường gặp trong thực tế.
Trên là toàn bộ nội dung bài 42 thấu kính hội tụ chương 3 vật lý lớp 9. Bài học sẽ giúp các bạn tìm hiểu về thấu kính hội và những đặc điểm của thấu kính hội tụ. Chúc các bạn học tốt vật lý lớp 9.
Bài Tập Liên Quan:
- Bài 58: Tổng Kết Chương III Quang Học
- Bài 57: Thực Hành: Nhận Biết Ánh Sáng Đơn Sắc Và Ánh Sáng Không Đơn Sắc Bằng Đĩa CD
- Bài 56: Các Tác Dụng Của Ánh Sáng
- Bài 55: Màu Sắc Các Vật Dưới Ánh Sáng Trắng Và Dưới Ánh Sáng Màu
- Bài 54: Sự Trộn Các Ánh Sáng Màu
- Bài 53: Sự Phân Tích Ánh Sáng Trắng
- Bài 52: Ánh Sáng Trắng Và Ánh Sáng Màu
- Bài 51: Bài Tập Quang Hình Học
- Bài 50: Kính Lúp
- Bài 49: Mắt Cận Và Mắt Lão
- Bài 48: Mắt
- Bài 47: Sự Tạo Ảnh Trong Máy Ảnh
- Bài 46: Thực Hành: Đo Tiêu Cự Của Thấu Kính Hội Tụ
- Bài 45: Ảnh Của Một Vật Tạo Bởi Thấu Kính Phân Kì
- Bài 44: Thấu Kính Phân Kì
- Bài 43: Ảnh Của Một Vật Tạo Bởi Thấu Kính Hội Tụ
- Bài 41: Quan Hệ Giữa Góc Tới Và Góc Khúc Xạ
- Bài 40: Hiện Tượng Khúc Xạ Ánh Sáng
Trả lời