Chương III: Quang Học – Vật Lý Lớp 9
Bài 44: Thấu Kính Phân Kì
Câu hỏi: Thấu kính phân kì có những đặc điểm gì khác so với thấu kính hội tụ?
Để đi tìm câu trả lời, các bạn cần tìm hiểu nội dung bài 44 thấu kính phân kì này nhé.
Tóm Tắt Lý Thuyết
Chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính phân kì cho chùm tia ló phân kì.
Đường truyền của hai tia sáng đặc biệt qua thấu kính phân kì:
– Tia tới song song với trục chính thì tia ló kéo dài đi qua tiêu điểm.
– Tia tới đến quang tâm thì tia ló tiếp tục truyền thẳng theo phương của tia tới.HocTapHay.Com
I. Đặc Điểm Của Thấu Kính Phân Kì
1. Quan sát và tìm cách nhận biết
– Thấu kính phân kỳ (còn gọi là thấu kính rìa dày) là thấu kính mà chùm tia sáng song song sau khi đi qua thấu kính sẽ bị phân tán ra.
– Thông thường, trong điều kiện chiết suất của vật liệu làm thấu kính lớn hơn chiết suất của môi trường chung quanh thì thấu kính phân kỳ có hình dạng lõm.
– Trường hợp khác, khi chiết suất của thấu kính nhỏ hơn chiết suất môi trường thì các thấu kính lồi sẽ là thấu kính phân kỳ. Ví dụ: các bọt khí trong môi trường nước, trong lòng các chất trong như thủy tinh…
2. Thí nghiệm
Kí hiệu thấu kính phân kì như hình
II. Trục Chính, Quang Tâm, Tiêu Điểm, Tiêu Cự Của Thấu Kính Phân Kì
1. Trục chính
Trong các tia tới vuông góc với mặt thấu kính, có một tia cho tia ló truyền thẳng không đổi hướng.Tia này trùng với một đường thẳng gọi là trục chính (Δ) của thấu kính.
2. Quang tâm
Trục chính của một thấu kính phân kỳ đi qua một điểm O trong thấu kính mà mọi tia sáng qua điểm này đều truyền thẳng, không đổi hướng. Điểm O gọi là quang tâm của thấu kính.
3. Tiêu điểm
– Chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính phân kỳ ho tia ló kéo dài cắt nhau tại điểm F nằm trên trục chính. Điểm đó gọi là tiêu điểm của thấu kính phân kỳ và nằm cùng phía với chùm tia tới.
– Mỗi thấu kính phân kỳ có hai tiêu điểm F và F’ nằm về hai phía của thấu kính, cách đều quang tâm O.
Đường truyền của ba tia sáng đặc biệt:
– Tia tới qua qua quang tâm O cho tia ló tiếp tục truyền thẳng.
– Tia tới song song với trục chính cho tia ló có đường kéo dài đi qua tiêu điểm F.
– Tia tới hướng tới tiêu điểm F’ cho tia ló song song với trục chính.
4. Tiêu cự
Khoảng cách từ quang tâm tới mỗi tiêu điểm OF = OF’ = f gọi là tiêu cự của thấu kính.
Các Bài Tập & Lời Giải Bài Tập SGK Bài 44 Thấu Kính Phân Kì
Hướng dẫn trả lời câu hỏi trong sách khoa bài 44 thấu kính phân kì chương 3 vật lý lớp 9. Nội dung bài học sẽ giúp các bạn tìm hiểu cấu tạo thấu kính phân kì.
Bài Tập C1 Trang 119 SGK Vật Lý Lớp 9
Hãy tìm cách nhận biết thấu kính hội tụ trong hai loại thấu kính có ở phòng thí nghiệm.
>> Xem: giải bài tập c1 trang 119 sgk vật lý lớp 9
Bài Tập C2 Trang 119 SGK Vật Lý Lớp 9
Độ dày phần rìa so với phần giữa của thấu kính phân kì có gì khác với thấu kính hội tụ?
>> Xem: giải bài tập c2 trang 119 sgk vật lý lớp 9
Bài Tập C3 Trang 119 SGK Vật Lý Lớp 9
Chùm tia ló có đặc điểm gì mà người ta gọi thấu kính này là thấu kính phân kì?
>> Xem: giải bài tập c3 trang 119 sgk vật lý lớp 9
Bài Tập C4 Trang 120 SGK Vật Lý Lớp 9
Quan sát lại thí nghiệm trên và cho biết trong ba tia tới thấu kính phân kì, tia nào đi qua thấu kính không bị đổi hướng? Tìm cách kiểm tra điều này?
>> Xem: giải bài tập c4 trang 120 sgk vật lý lớp 9
Bài Tập C5 Trang 120 SGK Vật Lý Lớp 9
Quan sát lại thí nghiệm ở hình 44.1 và dự đoán xem, nếu kéo dài các tia ló thì chúng có gặp nhau tại một điểm hay không? Tìm cách kiểm tra lại dự đoán đó.
>> Xem: giải bài tập c5 trang 120 sgk vật lý lớp 9
Bài Tập C6 Trang 120 SGK Vật Lý Lớp 9
Hãy biểu diễn chùm tia tới và chùm tia ló trong thí nghiệm này trên hình 44.3.
>> Xem: giải bài tập c6 trang 120 sgk vật lý lớp 9
Bài Tập C7 Trang 121 SGK Vật Lý Lớp 9
Hình 44.5 vẽ thấu kính phân kì, quang tâm O. trục chính ∆, hai tiêu điểm F và F’, các tia tới 1, 2.
Hãy vẽ tia ló của các tia tới này.
>> Xem: giải bài tập c7 trang 121 sgk vật lý lớp 9
Bài Tập C8 Trang 121 SGK Vật Lý Lớp 9
Trong tay em có một kính cận thị. Làm thế nào để biết kính đó là thấu kính hội tụ hay phân kì?
>> Xem: giải bài tập c8 trang 121 sgk vật lý lớp 9
Bài Tập C9 Trang 121 SGK Vật Lý Lớp 9
Trả lời câu hỏi nêu ra ở phần mở bài.
>> Xem: giải bài tập c9 trang 121 sgk vật lý lớp 9
Những Điểm Cần Lưu Ý
1. Nhận dạng được thế nào là thấu kính phân kì.
2. Mô tả được sự khúc xạ của tia sáng đặc biệt khi truyền qua thấu kính phân kì.
3. Vận dụng được kiến thức để giải bài tập đơn giản về thấu kính phân kì và giải thích một vài hiện tượng gặp trong thực tế.
Trên là toàn bộ nội dung bài 44 thấu kính phân kì chương 3 vật lý lớp 9. Nội dung bài học sẽ giúp các bạn tìm hiểu về thấu kính phân kì và cấu tạo của thấu kính phân kì. Chúc các bạn học tốt vật lý lớp 9.
Bài Tập Liên Quan:
- Bài 58: Tổng Kết Chương III Quang Học
- Bài 57: Thực Hành: Nhận Biết Ánh Sáng Đơn Sắc Và Ánh Sáng Không Đơn Sắc Bằng Đĩa CD
- Bài 56: Các Tác Dụng Của Ánh Sáng
- Bài 55: Màu Sắc Các Vật Dưới Ánh Sáng Trắng Và Dưới Ánh Sáng Màu
- Bài 54: Sự Trộn Các Ánh Sáng Màu
- Bài 53: Sự Phân Tích Ánh Sáng Trắng
- Bài 52: Ánh Sáng Trắng Và Ánh Sáng Màu
- Bài 51: Bài Tập Quang Hình Học
- Bài 50: Kính Lúp
- Bài 49: Mắt Cận Và Mắt Lão
- Bài 48: Mắt
- Bài 47: Sự Tạo Ảnh Trong Máy Ảnh
- Bài 46: Thực Hành: Đo Tiêu Cự Của Thấu Kính Hội Tụ
- Bài 45: Ảnh Của Một Vật Tạo Bởi Thấu Kính Phân Kì
- Bài 43: Ảnh Của Một Vật Tạo Bởi Thấu Kính Hội Tụ
- Bài 42: Thấu Kính Hội Tụ
- Bài 41: Quan Hệ Giữa Góc Tới Và Góc Khúc Xạ
- Bài 40: Hiện Tượng Khúc Xạ Ánh Sáng
Trả lời