Chương III: Quang Học – Vật Lý Lớp 9
Bài 48: Mắt
Bạn Bình: Cậu có biết mỗi người đều có hai cái thấu kính hội tụ hay không?
Bạn Hòa: Mình có đâu?
Bạn Bình: Cậu cũng có đấy!
Bạn Hòa: À! Mình biết rồi!
Nội dung bài học ngày hôm nay sẽ giúp các bạn tìm hiểu cấu tạo của mắt, so sánh được mắt và máy ảnh, nêu được dự điều tiết của mắt, nêu được điểm cực cận, điểm cực viễn.
Tóm Tắt Lý Thuyết
Thể thủy tinh đóng vai trò như vật kính trong máy ảnh, còn màng lười như màn hứng ảnh. Ảnh của vật mà ta nhìn hiện trên màng lưới.
Trong quá trình điều tiết thì thể thủy tinh bị co giãn, phòng lên hoặc dẹt xuống, để cho ảnh hiện trên màng lưới rõ nét.
Điểm xa mắt nhất mà ta có thể nhìn rõ được khi không điều tiết gọi là điểm cực viễn.
Điểm gần mắt nhất mà ta có thể nhìn rõ được gọi là điểm cực cận.HocTapHay.Com
I. Cấu Tạo Của Mắt
1. Cấu tạo của mắt
– Thể thủy tinh là một thấu kính hội tụ bằng một chất trong suốt và mềm. Nó dễ dàng phồng lên hoặc dẹt xuống khi cơ vòng đỡ nó bóp lại gay giãn ra làm cho tiêu cữ của nó thay đổi. Trong sinh học, cơ vòng này còn được gọi là cơ thể mi.
– Màng lưới là một màng ở đáy mắt, tại đó ảnh của vật mà ta nhìn thấy sẽ hiện lên rõ nét.
– Khi có ánh sáng tác dụng lên màng lưới thì sẽ xuất hiện “luồng thần kinh” đưa thông tin về ảnh lên nảo.
2. So sánh mắt và máy ảnh
Giống nhau:
– Thể thủy tinh và vật kính dều là thấu kính hội tụ.
– Phim và màng lưới đều có tác dụng như màn hứng ảnh.
Khác nhau:
– Thể thủy tinh có tiêu cự thay đổi.
– Vật kính có tiêu cự không thay đổi.
II. Sự Điều Tiết
Khi nhìn rõ một vật thì ảnh của vật đó hiện rõ nét trên màng lưới. Thực ra, lúc đó cơ vòng đỡ thể thủy tinh đã phải co giãn một chút, làm thay đổi tiêu cự của thể thủy tinh sao cho ảnh hiệ rõ nét trên màng lưới. Quá trình này gọi là sự điều tiết của mắt. Sự điều tiết xảy ra hoàn toàn tự nhiên.
III. Điểm Cực Cận Và Điểm Cực Viễn
1. Điểm cực viễn
– Điểm xa mắt nhất mà khi có một vật ở đó mắt không điều tiết có thể nhìn rõ được gọi là điểm cực viễn (kí hiệu là \(\)\(C_v\)).
– Khoảng cách từ mắt đến điểm cực viễn gọi là khoảng cực viễn.
2. Điểm cực cận
– Điểm gần mắt nhất mà khi có một vật ở đó mắt có thể nhìn rõ được gọi là điểm cực cận (kí hiệu là \(C_c\)).
– Khoảng cách từ mắt đến điểm cực cận gọi là khoảng cực cận (hay khoảng thấy rõ ngắn nhất)
Các Bài Tập & Lời Giải Bài Tập SGK Bài 48 Mắt
Hướng dẫn trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa vật lý lớp 9 bài 48 mắt, các bạn sẽ tìm hiểu về mắt và cấu tạo của mắt.
Bài Tập C1 Trang 128 SGK Vật Lý Lớp 9
Nêu những điểm giống nhau về cấu tạo giữa con mắt và máy ảnh. Thể thủy tinh đóng vai trò như bộ phận nào trong máy ảnh? Màn hứng ảnh trong máy ảnh đóng vai trò như bộ phần nào trong con mắt?
>> Xem: giải bài tập c1 trang 128 sgk vật lý lớp 9
Bài Tập C2 Trang 129 SGK Vật Lý Lớp 9
Ta đã biết, khi vật nằm càng xa thấu kính hội tụ thì ảnh thật của vật nằm càng gần tiêu điểm của thấu kính. Vậy em hãy cho biết tiêu cự của thể thuỷ tinh khi mắt nhìn các vật ở xa và các vật ở gần dài, ngắn khác nhau như thế nào? Biết rằng khoảng cách từ thể thuỷ tinh của mắt đến màng lưới là không thay đổi và ảnh của vật luôn hiện rõ nét trên màng lưới (hình 48.2).
>> Xem: giải bài tập c2 trang 129 sgk vật lý lớp 9
Bài Tập C5 Trang 130 SGK Vật Lý Lớp 9
Một người đứng cách một cột điện 20m. Cột điện cao 8m. Nếu coi khoảng cách từ thể thủy tinh đến màng lưới của mắt người ấy là 2cm thì ảnh của cột điện trên màng lưới sẽ cao bao nhiêu centimet?
>> Xem: giải bài tập c5 trang 130 sgk vật lý lớp 9
Bài Tập C6 Trang 130 SGK Vật Lý Lớp 9
Khi nhìn một vật ở điểm cực viễn thì tiêu cự của thể thủy tinh sẽ dài hay ngắn nhất? Khi nhìn một vật ở điểm cực cận thì tiêu cự của thể thủy tinh sẽ dài hay ngắn nhất?
>> Xem: giải bài tập c6 trang 130 sgk vật lý lớp 9
Những Điểm Cần Lưu Ý
1. Nêu được hai bộ phận quan trọng nhất của mắt là thể thủy tinh và màng lưới.
2. Nêu được các chứng năng của thể thủy tinh và màng lưới, so sánh được chúng với các bộ phận tương ứng của máy ảnh.
3. Hiểu sơ lược khái niệm về sự điều tiết, điểm cực cận, điểm cực viễn.
Có Thể Bạn Biết Rồi
1. Nếu đặt vật gần mắt hơn điểm cực cận của mắt thì ta vẫn nhìn thấy vật nhưng không nhìn rõ vật.
2. Ảnh của các vật trên màng lưới ngược chiều với vật. Nhưng ta vẫn không thấy vật vị lộn ngược. Đó là do hoạt động của hệ thần kinh thị giác.
3. Trong mắt, trước thể thủy tinh, có một màn chắn sáng gọi là lòng đen. Giữa lòng đen có một lỗ nhỏ gọi là con người. Đường kính của con ngươi thay đổi tự động: ở ngoài nắng, con người khép nhỏ lại, vào trong tối, nó mở rộng ra.
Trên là toàn bộ nội dung bài 48 mắt chương 3 vật lý lớp 9. Bài học này giúp các bạn tìm hiểu về mắt và cấu tạo của mắt. Chúc các bạn học tốt vật lý lớp 9.
Bài Tập Liên Quan:
- Bài 58: Tổng Kết Chương III Quang Học
- Bài 57: Thực Hành: Nhận Biết Ánh Sáng Đơn Sắc Và Ánh Sáng Không Đơn Sắc Bằng Đĩa CD
- Bài 56: Các Tác Dụng Của Ánh Sáng
- Bài 55: Màu Sắc Các Vật Dưới Ánh Sáng Trắng Và Dưới Ánh Sáng Màu
- Bài 54: Sự Trộn Các Ánh Sáng Màu
- Bài 53: Sự Phân Tích Ánh Sáng Trắng
- Bài 52: Ánh Sáng Trắng Và Ánh Sáng Màu
- Bài 51: Bài Tập Quang Hình Học
- Bài 50: Kính Lúp
- Bài 49: Mắt Cận Và Mắt Lão
- Bài 47: Sự Tạo Ảnh Trong Máy Ảnh
- Bài 46: Thực Hành: Đo Tiêu Cự Của Thấu Kính Hội Tụ
- Bài 45: Ảnh Của Một Vật Tạo Bởi Thấu Kính Phân Kì
- Bài 44: Thấu Kính Phân Kì
- Bài 43: Ảnh Của Một Vật Tạo Bởi Thấu Kính Hội Tụ
- Bài 42: Thấu Kính Hội Tụ
- Bài 41: Quan Hệ Giữa Góc Tới Và Góc Khúc Xạ
- Bài 40: Hiện Tượng Khúc Xạ Ánh Sáng
Trả lời