Chương IV: Sự Bảo Toàn Và Chuyển Hóa Năng Lượng – Vật Lý Lớp 9
Bài 60: Định Luật Bảo Toàn Năng Lượng
Từ hàng ngìn năm trước đây, con người đã hình dung và thực hiện nhiều sông trình nghiên cứu tìm cách chế tạo ra một thiếc bị máy móc có thể làm thay con người, giúp con người thực hiện công mà không cần cưng cấp cho nó một năng lượng nào cả. Những loại máy móc này người ta gọi là động cơ vĩnh cửu, có thể làm việc liên tục và không bao giờ ngừng. Vậy ước mơ đó có thực hiện được không, cùng tìm hiểu qua nội dung bài học này nhé.
Tóm Tắt Lý Thuyết
1. Sự chuyển hóa năng lượng trong các hiện tượng cơ, nhiệt, điện
1.1. Biến đổi thế năng thành động năng và ngược lại. Hao hụt cơ năng
– Trong các hiện tượng tự nhiên thường có sự biến đổi giữa thế năng và động năng. Cơ năng luôn luôn giảm. Phần cơ năng hao hụt đi đã chuyển thành thế năng.
– Nếu cơ năng của vật tăng thêm so với ban đầu thì phần tăng thêm đó là do năng lượng khác chuyển hóa.
– Những phép đo chính xác cho biết phần cơ năng bị hao hụt đi đúng bằng phần nhiệt năng mới xuất hiện. Hiệu suất của thiết bị luôn luôn nhỏ hơn 1. Người ta thừa nhận rằng cơ năng hao hụt đi đã chuyển hóa thành nhiệt năng.
1.2. Biến đổi cơ năng thành điện năng và ngược lại. Hao hụt cơ năng
– Trong động cơ điện, phần lớn điện năng chuyển hóa thành cơ năng.
– Trong các máy phát điện, phần lớn cơ năng chuyển hóa thành điện năng.
– Phần năng lượng hữu ích thu được cuối cùng bao giờ cũng nhỏ hơn phần năng lượng ban đầu cung cấp cho máy.
– Phần năng lượng hao hụt đi đã biến đổi thành dạng năng lượng khác.
2. Định luật bảo toàn năng lượng
2.1. Định luật bảo toàn năng lượng
Định luật bảo toàn năng lượng: Năng lượng không tự sinh ra hoặc tự mất đi mà chỉ chuyển hóa từ dạng này sang dạng khác, hoặc truyền từ vật này sang vật khác.
2.2. Cách giải thích cơ năng của vật tăng lên hay giảm xuống và cách giải thích vật nóng lên hay nguội đi
– Dựa vào sự chuyển hóa năng lượng từ dạng này sang dạng khác hay từ vật này sang vật khác trong các hiện tượng cơ, nhiệt và điện hoặc trong tự nhiên.
– Dựa vào định luật bảo toàn năng lượng.
Các Bài Tập & Lời Giải Bài Tập SGK Bài 60 Định Luật Bảo Toàn Năng Lượng
Hướng dẫn các bạn trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa vật lý lớp 9 bài 60 định luật bảo toàn năng lượng. Làm thế nào để duy trì thiết bị hoạt động mà không cung cấp năng lượng.
Bài Tập C1 Trang 157 SGK Vật Lý Lớp 9
Hãy chỉ rõ thế năng và động năng của viên bi đã biến đổi như thế nào khi viên bi chuyển động từ A đến C rồi từ C đến B.
>> Xem: giải bài tập c1 trang 157 sgk vật lý lớp 9
Bài Tập C2 Trang 157 SGK Vật Lý Lớp 9
So sánh thế năng ban đầu mà ta cung cấp cho viên bi ở vị trí A và thế năng mà bi có ở điểm B.
>> Xem: giải bài tập c2 trang 157 sgk vật lý lớp 9
Bài Tập C3 Trang 157 SGK Vật Lý Lớp 9
Thiết bị thí nghiệm trên có thể làm cho viên bi có thêm nhiều năng lượng hơn thế năng mà ta cung cấp cho nó lúc ban đầu không? Trong quá trình viên bi chuyển động, ngoài cơ năng ra còn có dạng năng lượng nào xuất hiện không?
>> Xem: giải bài tập c3 trang 157 sgk vật lý lớp 9
Bài Tập C4 Trang 158 SGK Vật Lý Lớp 9
Hãy chỉ ra trong thí nghiệm ở hình 60.2 SGK, năng lượng đã dược biến đổi từ dạng nào sang dạng nào qua mỗi bộ phận.
>> Xem: giải bài tập c4 trang 158 sgk vật lý lớp 9
Bài Tập C5 Trang 158 SGK Vật Lý Lớp 9
So sánh thế năng ban đầu cung cấp cho quả nặng A và thế năng mà quả nặng B thu được khi lên đến vị trí cao nhất. Vì sao có sự hao hụt thế năng này?
>> Xem: giải bài tập c5 trang 158 sgk vật lý lớp 9
Bài Tập C6 Trang 158 SGK Vật Lý Lớp 9
Hãy giải thích vì sao không thể chế tạo được động cơ vĩnh cửu?
>> Xem: giải bài tập c6 trang 158 sgk vật lý lớp 9
Bài Tập C7 Trang 158 SGK Vật Lý Lớp 9
Trên hình 60.3 vẽ một bếp củi đun cải tiến. Hãy giải thích vì sao dùng loại bếp này lại tiết kiệm được củi đun hơn là dùng kiềng ba chân ở hình 60.4.
>> Xem: giải bài tập c7 trang 158 sgk vật lý lớp 9
Những điều cần lưu ý:
1. Biết được trong các biết bị làm biến đổi năng lượng, phần năng lượng thu được cuối cùng bao giờ cũng nhỏ hơn phần năng lượng cung cấp cho tiết bị lúc ban đầu, năng lượng không tự sinh ra.
2. Phát hiện được sự xuất hiện một dạng năng lượng nào đó bị giảm đi. Thừa nhận phần năng lượng bị giảm đi bằng phần năng lượng mới xuất hiện.
3. Nắm được nội dung của định luật bảo toàn năng lượng và vận dụng được định luật để giải thích hoặc dự đoán sự biến đổi của một số hiện tượng.
Ở trên là toàn bộ nội dung bài 60 định luật bảo toàn năng lượng chương 4 vật lý lớp 9. Bài học sẽ giúp các bạn tìm hiểu về định luật bảo toàn năng lượng và cách duy trì một thiết bị hoạt động mà không cần cung cấp năng lượng.
Trả lời