Chương 2: Nitơ – Photpho – Hóa Học Lớp 11
Bài 9: Axit Nitric Và Muối Nitrat
Nội dung bài học bài 9 sẽ giúp các em biết hợp chất khí nào là nguyên nhân gây ra axit, có hợp chất của nitơ là \(NO_2\) kết hợp với nước tạo nên một loại axit, và axit này có tác hại gì có thể gây hại đến môi trường xây dựng. Cùng tìm hiểu trong nội dung bài học bài 9 axit nitric và muối nitrat này nhé.
Tóm Tắt Lý Thuyết
I. Axit Nitric
1. Cấu tạo phân tử
Hình 1: Công thức cấu tạo \(HNO_3\)
Hình 2: Mô hình phân tử \(HNO_3\)
Trong phân tử \(HNO_3:N\) có số oxi hóa là +5.
2. Tính chất vật lý
Axit nitric tinh khiết là chất lỏng, không màu, bốc khói mạnh trong không khí ẩm.
Axit nitric kém bền. Ngay ở điều kiện thường, khi có ảnh sáng, dung dịch axit nitric bị phân hủy một phần giải phóng nitơ đioxit. Khí này tan trong dung dịch axit làm dung dịch có màu vàng.
Axit nitric tan trong nước ở bất kì tỉ lệ nào. Trong phòng thí nghiệm thường có loại \(HNO_3\) nồng độ 68%.
3. Tính chất hóa học
\(HNO_3\) phân li tạo \(H^+\) và \(NO_3^-\) suy ra là axit mạnh.
\(H\mathop N\limits^{ + 5} {O_3}\) với N có số oxi hóa cao nhất ⇒ tính oxi hóa
Hình 4: N trong axit nitric nhận e thể hiện tính oxi hóa.
Tính axit:
\(HNO_3\) là axit mạnh
– Quỳ tím hóa đỏ
– Tác dụng với axit bazơ, bazơ, muối của các axit yếu tạo muối nitrat.
\(HNO_3 + CuO → Cu(NO_3)_2 + H_2O\)
\(2HNO_3 + Ca(OH)_2 → Ca(NO_3)_2 + 2H_2O\)
\(2HNO_3 + CaCO_3 → Ca(NO_3)_2 + CO_2 + H_2O\)
Tính oxi hóa:
\(HNO_3\) có số oxi hóa +5 có thể bị khử thành: \(\mathop {{N_2}}\limits^0 ,{\rm{ }}\mathop {{N_2}}\limits^{ + 1} O,{\rm{ }}\mathop N\limits^{ + 2} O,{\rm{ }}\mathop N\limits^{ + 4} {O_2},{\rm{ }}\mathop N\limits^{ – 3} {H_4}\mathop N\limits^{ + 5} {O_3}\) tuỳ theo nồng độ \(HNO_3\) và khả năng khử của chất tham gia.
4. Ứng dụng
5. Điều chế
II. Muối Nitrat \(M(NO_3)_n\)
1. Tính chất vật lý
Tất cả các muối nitrat đều tan trong nước và là chất điện li mạnh
\(Ca(NO_3)_2 → Ca^{2+} + 2NO_3^-\)
\(KNO_3 → K^+ + NO_3^-\)
2. Tính chất hóa học
Các muối nitrat đều kém bền bởi nhiệt, khi đun nóng muối nitrat có tính OXH mạnh.
3. Ứng dụng của muối nitrat
Phân đạm trong nông nghiệp như \(NH_4NO_3, NaNO_3, KNO_3, Ca(NO_3)_2, …\)
Kali nitrat còn được sử dụng làm thuốc nổ đen (thuốc nổ có khói).
4. Chu trình của nitơ trong tự nhiên
Các Bài Tập & Lời Giải Bài Tập SGK Bài 9 Axit Nitric Và Muối Nitrat
Bài Tập 1 Trang 45 SGK Hóa Học Lớp 11
Viết công thức electron, công thức cấu tạo của axit nitric. Cho biết nguyên tố nitơ có hóa trị và số oxi hóa bao nhiêu?
>> Xem: giải bài tập 1 trang 45 sgk hóa học lớp 11
Bài Tập 2 Trang 45 SGK Hóa Học Lớp 11
Lập các phương trình hóa học:
a) \(Ag + HNO_3 (đặc)→ NO_2+ ? + ?\)
b) \(Ag + HNO_3 (loãng)→ NO + ? + ?\)
c) \(Al + HNO_3 → N_2 O + ? + ?\)
d) \(Zn + HNO_3 → NH_4 NO_3 + ? + ?\)
e) \(FeO + HNO_3 → NO + Fe(NO_3 )_3 + ?\)
g) \(Fe_3 O_4 + HNO_3 → NO + Fe(NO_3 )_3 + ?\)
>> Xem: giải bài tập 2 trang 45 sgk hóa học lớp 11
Bài Tập 3 Trang 45 SGK Hóa Học Lớp 11
Hãy chỉ ra những tính chất hóa học chung và khác biệt giữa axit nitric và axit sunfuric. Viết các phương trình hóa học để minh họa.
>> Xem: giải bài tập 3 trang 45 sgk hóa học lớp 11
Bài Tập 4 Trang 45 SGK Hóa Học Lớp 11
a) Trong phương trình hóa học của phản ứng nhiệt phân sắt (III) nitrat, tổng các hệ số bằng bao nhiêu ?
A. 5
B. 7
C. 9
D. 21
b) Trong phương trình hóa học của phản ứng nhiệt phân thủy ngân (II) nitrat, tổng các hệ số bằng bao nhiêu ?
A. 5
B. 7
C. 9
D. 21
>> Xem: giải bài tập 4 trang 45 sgk hóa học lớp 11
Bài Tập 5 Trang 45 SGK Hóa Học Lớp 11
Viết phương trình hóa học của các phản ứng thực hiện dãy chuyển hóa sau đây:
\(\)\(NO_2 \overset{1}→ HNO_3 \overset{2}→ Cu(NO_3)_2 \overset{3}→ Cu(OH)_2 \overset{4}→ Cu(NO_3)_2 \overset{5}→ CuO \overset{6}→ Cu \overset{7}→ CuCl_2\)>> Xem: giải bài tập 5 trang 45 sgk hóa học lớp 11
Bài Tập 6 Trang 45 SGK Hóa Học Lớp 11
Khi hòa tan 30,0 g hỗn hợp đồng và đồng (II) oxit trong 1,50 lít dung dịch axit nitric 1,00 M (loãng) thấy thoát ra 6,72 lít nitơ monoaxit (đktc). Xác định hàm lượng phần trăm của đồng (II) oxit trong hỗn hợp, nồng độ mol của đồng (II) nitrat và axit nitric trong dung dịch sau phản ứng, biết rằng thể tích dung dịch không thay đổi.
>> Xem: giải bài tập 6 trang 45 sgk hóa học lớp 11
Bài Tập 7 Trang 45 SGK Hóa Học Lớp 11
Để điều chế 5,000 tấn axit nitric nồng độ 60,0 % cần dùng bao nhiêu tấn amoniac ? Biết rằng sự hao hụt amoniac trong quá trình sản xuẩ là 3,8 %.
>> Xem: giải bài tập 7 trang 45 sgk hóa học lớp 11
Lời kết: Sau khi sơ lượt qua nội dung bài học bài 9 axit nitric và muối nitrat chương 2 hóa học lớp 11 này các em cần nắm một số ý chính như sau:
– Đầu tiên là cấu tạo phân tử, tính chất vật lí, và ứng dụng của \(HNO_3\)
– Sau đó là cách điều chế \(HNO_3\) trong phòng thí nghiệm và trong công nghiệp
– Sau cùng là phản ứng đặc trung của ion \(NO_3^-\) với Cu trong môi trường axit.
Như vậy các em vừa lượt sơ qua nội dung bài học bài 9 axit nitric và muối nitrat chương 2 hóa học lớp 11. Hy vọng các em sẽ có trong mình những kiến thức cơ bản để từ đó hoàn thành và giải các bài tập trong sách giáo khoa nhé. Đừng quên like và share bài viết nếu thấy hay nhé.
Trả lời