Chương 5: Dẫn Xuất Của Hiđrocacbon. Polime – Hóa Học Lớp 9
Bài 45: Axit Axetic
Khi các bạn tiến hành lên men dung dịch rượu etylic loãng, người ta thu được giấm ăn, đó chính là dung dịch axit axetic. Vậy, bạn có biết axetic có công thức cấu tạo như thế nào? Nó có tính chất và ứng dụng như thế nào? Mời các bạn cùng tìm hiểu nội dung bài học 45 axit axetic ngay duới đây nhé.
- Công thức phân tử: \(C_2H_4O_2\)
- Phân tử khối: 60.
Tóm Tắt Lý Thuyết
2. Công thức cấu tạo của axit axetic: \(CH_3-COOH\)
3. Axit axetic là một chất axit hữu cơ, có tính chất của axit. Axit axetic tác dụng với rượu etylic tạo ra etyl axetat.
4. Axit axetic là nguyên liệu trong công nghiệp. Axit axetic còn dùng để pha giấm ăn.
5. Điều chế axit axetic bằng cách lên men dung dịch loãng rượu etylic hoặc oxi hóa butan.HocTapHay.Com
I. Tính Chất Vật Lý Của Axit Axetic
Quan sát lọ đựng axit axetic. Mở lọ dùng công tơ hút khoảng 2ml axit cho từ từ vào ống nghiệm đã có sẵn 1ml nước cất.
Cho biết trạng thái, màu sắc, mùi, khả năng tan trong nước của axit axetic.
Tính chất vật lí của axit axetic là: Axit axetic là chất lỏng, không màu, có vị chua, tan vô hạn trong nước.
II. Cấu Tạo Phân Tử
Mô hình phân tử của Axit axetic ở dạng rỗng và đặc
– Công thức cấu tạo:
– Viết các công thức cấu tạo ứng với công thức phân tử: \(C_2H_4O_2\)
– Lắp ráp mô hình cấu tạo phân tử \(C_2H_4O\)
- Quả cầu màu đen: nguyên tử C
- Quả cầu màu đỏ: nguyên tử O
- Quả cầu màu trắng: nguyên tử H
Viết gọn: \(CH_3-COOH\)
III. Tính Chất Hóa Học
1. Axit axetic có tính chất của axit không?
Thi nghiệm | Tác dụng với | Hiện tượng |
TN1: Đổi màu chỉ thị | Nhỏ một giọt \(CH_3COOH\) vào mẩu giấy quỳ tím | Giấy quỳ ngả màu đỏ |
TN2: Tác dụng với Bazơ | Nhỏ một giọt phenolphtalein vào ống nghiệm đựng dung dịch NaOH. Sau đó nhỏ từ từ 5 giọt \(CH_3COOH\) vào ống nghiệm | Màu hồng nhạt dần –> dung dịch không màu |
TN3: Tác dụng với Oxit Bazơ | Nhỏ vài giọt \(CH_3COOH\) vào ống nghiệm có sẵn bột CuO | Bột CuO tan dần thành dung dịch màu xanh |
TN4: Tác dụng với Kim loại | Nhỏ 5 giọt \(CH_3COOH\) vào ống nghiệm có sẵn một mẩu Zn. | Có bọt khí bay lên |
TN5: Tác dụng với Muối | Nhỏ 5 giọt \(CH_3COOH\) vào ống nghiệm có sẵn \(CaCO_3\) | Có sủi bọt |
Thí nghiệm 1:
\(CH_3COO –\) là gốc axetat có hóa trị I
Chú ý: Gốc \(CH_3COO -\) được viết phía trước CTHH.
Ví dụ: \(CH_3COONa, (CH_3COO)_2Mg\)
Thí nghiệm 2:
Nhỏ một giọt phenolphtalein vào ống nghiệm đựng dung dịch NaOH. Sau đó nhỏ từ từ 5 giọt \(CH_3COOH\) vào ống nghiệm.
Hiện tượng: Màu hồng nhạt dần –> dung dịch không màu.
\(CH_3COOH + OH + NaOH\)
Phương trình phản ứng:
\(CH_3COOH + NaOH → CH_3COONa + H_2O\)
Kết luận:
- Axit axetit có đầy đủ các tính chất của một axit thông thường.
- Axit axetic là một axit yếu nhưng tính axit của nó mạnh hơn axit cacbonic.
2. Axit Axetic Tác Dụng Với Rượu Etylic?
Thí nghiệm:
– Cho 2 ml rượu etylic, 2 ml axit axetic vào 1 ống nghiệm có bỏ sẵn vài mảnh đá bọt. Nhỏ thêm 1 ml axit sunfuric đặc vào làm xúc tác.
– Đun sôi hỗn hợp trong ống nghiệm một thời gian rồi ngừng đun.
– Lắc nhẹ và quan sát ống nghiệm.
Kết quả thí nghiệm:
Sản phẩm phản ứng là một chất lỏng không màu, không tan trong nước, nhẹ hơn nước, có mùi thơm. Chất này là một este có tên gọi etyl axetat.
– Axit axetic tác dụng với rượu etylic tạo ra etyl axetat (phản ứng este hóa)
– \(CH_3-COOH + HO-C_2H_5 \rightleftarrows CH_3-COO-C_2H_5 + H_2O\)
1. Tính axit: axit axetic có đầy đủ tính chất của một axit.
2. Tác dụng với rượu etylic – phản ứng este hóa.
IV. Ứng Dụng
Sản xuất tơ sợi nhân tạo, chất dẻo không cháy, phẩm nhuộm, dược phẩm, thuốc diệt côn trùng, làm giấm ăn.
Ứng dụng của axit axetic
V. Điều Chế
1. Trong công nghiệp
\(2C_4H_{10} + 5O_2 \xrightarrow{xúc \, \, tác, \, \, nhiệt \, \, độ} 4CH_3COOH + 2H_2O\)
2. Trong phòng thí nghiệm
\(2CH_3COONa + H_2SO_4 \xrightarrow{nhiệt \, \, độ} 2CH_3COOH + Na_2SO_4\)
3. Sản xuất giấm ăn bằng phương pháp lên men dung dịch rượu etylic loãng
\(CH_3-CH_2-OH + O_2 \xrightarrow{Men \, \, giấm} CH_3-COOH + H_2O\)
VI. Tổng Kết
Hình: Sơ đồ tư duy axit axetic
Các Bài Tập & Lời Giải Bài Tập SGK Bài 45 Axit Axetic
Hướng dẫn bạn giải các bài tập sgk bài 45 axit axetic chương 5 hóa học lớp 9. Bài giúp các bạn tìm hiểu công thức cấu tạo và ứng dụng của axit axetic.
Bài Tập 1 Trang 143 SGK Hóa Học Lớp 9
Hãy điền những từ thích hợp vào chỗ trống
a. Axit axetic là chất…, không màu, vị…., tan….trong nước.
b. Axit axetic là nguyên liệu để điều chế …..
c. Giấm ăn là dung dịch….. từ 2 đến 5%.
d. Bằng cách …… butan với chất xúc tác thích hợp người ta thu được axit axetic.
>> Xem: giải bài tập 1 trang 143 sgk hóa học lớp 9
Bài Tập 2 Trang 143 SGK Hóa Học Lớp 9
Trong các chất sau đây:
a. \(\)\(C_2H_5OH.\)
b. \(CH_3COOH.\)
c. \(CH_3CH_2CH_2OH.\)
d. \(CH_3CH_2COOH.\)
Chất nào tác dụng được với Na, NaOH, Mg, CaO? Viết các phương trình hóa học.
>> Xem: giải bài tập 2 trang 143 sgk hóa học lớp 9
Bài Tập 3 Trang 143 SGK Hóa Học Lớp 9
Axit axetic có tính axit vì trong phân tử.
A. Có 2 nguyên tử.
B. Có nhóm -OH.
C. Có nhóm -OH và =C=O.
D. Có nhóm -OH kết hợp với nhóm =C=O tạo thành nhóm -COOH.
>> Xem: giải bài tập 3 trang 143 sgk hóa học lớp 9
Bài Tập 4 Trang 143 SGK Hóa Học Lớp 9
Trong các chất sau đây, chất nào có tính axit? Giải thích.
>> Xem: giải bài tập 4 trang 143 sgk hóa học lớp 9
Bài Tập 5 Trang 143 SGK Hóa Học Lớp 9
Axit axetic có thể tác dụng được với những chất nào trong các chất sau đây: \(\)\(ZnO, Na_2SO_4, KOH, Na_2CO_3, Cu, Fe\)?
Viết các phương trình phản ứng hóa học (nếu có).
>> Xem: giải bài tập 5 trang 143 sgk hóa học lớp 9
Bài Tập 6 Trang 143 SGK Hóa Học Lớp 9
Hãy viết phương trình hóa học điều chế axit axetic từ:
a. natri axetat và axit sunfuric.
b. rượu etylic.
>> Xem: giải bài tập 6 trang 143 sgk hóa học lớp 9
Bài Tập 7 Trang 143 SGK Hóa Học Lớp 9
Cho 60 gam \(\)\(CH_3COOH\) tác dụng với 100 gam \(CH_3CH_2OH\) thu được 55 gam \(CH_3-COO-CH_2-CH_3\).
a. Viết phương trình hóa học và gọi tên sản phẩm của phản ứng.
b. Tính hiệu suất của phản ứng trên.
>> Xem: giải bài tập 7 trang 143 sgk hóa học lớp 9
Bài Tập 8 Trang 143 SGK Hóa Học Lớp 9
Cho dung dich axit axetic nồng độ a% tác dụng vừa đủ với dung dich NaOH nồng độ 10%, thu được dung dịch có nồng độ 10,25%. Hãy tính a.
>> Xem: giải bài tập 8 trang 143 sgk hóa học lớp 9
Trên là lý thuyết & bài tập sgk bài 45 axit axetic chương 5 hóa học lớp 9. Bài giúp các bạn tìm hiểu về công thức cấu tạo và ứng dụng của axit axetic. Bạn thấy bài học này thế nào? Để lại ý kiến đóng góp ngay bên dưới nhé.
Bài Tập Liên Quan:
- Bài 56: Ôn Tập Cuối Năm
- Bài 55: Thực Hành Tính Chất Của Gluxit
- Bài 54: Polime
- Bài 53: Protein
- Bài 52: Tinh Bột Và Xenlulozơ
- Bài 51: Saccarozơ
- Bài 50: Glucozơ
- Bài 49: Thực Hành Tính Chất Của Rượu Và Axit
- Bài 48: Luyện Tập Rượu Etylic, Axit Axetic Và Chất Béo
- Bài 47: Chất Béo
- Bài 46: Mối Liên Hệ Giữa Etilen, Rượu Etylic Và Axit Axetic
- Bài 44: Rượu Etylic
Trả lời